Arama
Rusçayı nasıl öğrendiğini anlamaya tek diyalog okumak yeter mi?
İşittiğimiz her konuşma sesine, fonem denir. Yetişkin insan yabancı bir dil öğrendiğinde şaşırtıcı etki gözlemlenebilir: bu insan yeni fonemler işitir fakat hatırasında kesin imgesi yoktur. Bu nedenle, konuşma işlemesi bazı algoritmasına alışan beyin, güvenli bilgisayar olarak, önce işittiği sesler kartoteğini içeren insan hatırası alanına yönelip ondan uygun bir seçenek çıkarıyor [1]. Beyniniz işittiğini değil en benzeyen şeyi seçtiğinize dikkat ediniz. Bilgisayarınızı suçlamayınız, kartotekte başkası olmadığı için başkası seçemedi.
Birbiriyle bağlı fonemlerden oluşan sözlerle konuşuyoruz. Kelimeyi anlamak için fonemlerini önce işitmeliyiz. Fonemlerini işitmek için onlara iyice kulak verip onları farketmeye alışmalıyız. Yeni doğmuş çocuklar anne arkasından seslerini hatta tekrarlamayıp yalnızca dikkatle işittiği neden bu değil midir? Ancak ikinci üçüncü aya doğru uğuldamaya (гулить) yavaş yavaş başlar. (Rus'ta гули güvercinlere denirmiş, гулить de güvercin kuğurmasına benzeyen sesleri çıkarmaktır). Çocukların ilk fonemlerini, sesini özümlemeyi ve gerekli sesini sınama yanılma metoduyla çıkarmayı öğrenmeye ancak başladığı için hatta anneleri anlayamaz.
Küçük çocuklar ancak iki yaşında konuşmaya başlar [2]. Konuşma başına doğru çocuğun beyninde fonemler ayrımı ve tekrarlamaya başladığı kelimeler kurması sistemi oluşur. Bu yetenek, yanında bulunan annenin veya dadının konuşmasını işitmesi sonucunda ortaya çıktı (bilindiği gibi kadınlar saatte aşağı yukarı 1000 kelime söyler) [3]. Çocuğun uyanık zamanını bilerek [4] bu süre içinde işittiği kelimeler sayısı, aşağı yukarı 5 milyon olduğunu sayılabilir. Annenin orta söz dağarcığına (10000 kelime) [5] bölüp çocuk konuşma başına doğru her kelimeyi ortalama olarak 500 defa işittiği çıkar. Demek, bir kelime tekrarlamayi öğrenmeye başlamadan önce fonemlerini tanımak için bunu o kadar defa dinlemeliyiz.
Yabancı bir dil öğrenerek yetişkin insanlar için kelimelerin işitmesinden okumaya geçmeye çok çekiçidir. Bazen, Rusça işittiği gibi yazdığını bildirerek yabancı öğrencilere gayret verirler. Ancak bu doğru değil. Rusça 46 fonemlere kadar [6] sahip olup Rus alfabesinde ancak 33 harf var [7]. Bu nedenle kelimeyi işitmeyi önce öğrenip yazıldığını tanımayı öğrenmelidir.
Öğrendiğinizi kendiniz kolayca denetleyebilirsiniz. Hayvanat bahçesi diyalogu /tr/dialogues/all_dialogues/zoopark/ 20 dakika sürer [5]. Bu nedenle hatırada kelimelerinin doğru fonemlerini oluşturmak için 57 kelimelerinden her biri 500 defa işitmeliyiniz. Bunun için yaklaşık 3 saat harcamalıyınız. Sitesinden diyalogu yükleyip üç saat boyunca işitmeden sonra sesi izleyerek diyalogunu metnini karıştırmaya çalışmaya başlayınız. Üç saatlik çalışması sonucunda işittiğiniz kelimeler ve harflerle işaretlenip alfabe kurallarına göre okumayı öğretilen kelimeler pek de aynı biçimde söylenmediğini kendiniz kanaat getireceksiniz. Sizi kutluyoruz, Rusça konuşma öğrenmesine en önemli adım attınız!
Atıflar:
1. Rusça konuşmayı işitmeyi ve anlamayı nasıl öğrenilir
2. Your Baby's First Words
3. Women really do talk more than men
4. Uyku çizelgesi
5. Söz dağarcığı
6. Fonem
7. Rusça alfabe
