Rusça konuşmayı işitmeyi ve anlamayı nasıl öğrenmek

Yabancı dilde filim seyreterek oyuncular ne konuştuğunu anlamadığınız durumu tanıyor musunuz? Rusça ders kitaplarıyla tüm geçerdiğiniz saatlere rağmen haberlerdeki spikerin konuşmasını kuş ötüşü gibi duyarak nasıl olsa manasını yakalamayı umarak spikerin el işaretlerine ve resimlere son bir umutla ve dikkatle bakmaya çalışırsınız...  

Merak etmeyiniz, yalnız değilsiniz. Yabancı dil anadili gibi anlamak için ne gerek?

Çocukların anadilinin seslerini anlaması esası, bilgi tanıması belirli mekanizmasıdır. Örneğin bir adam, çocukluğu yıllarını hatırlayarak Enternasyonal Marşındaki «воспрянет род людской» sözleri, hiç şüphesiz «воз пряников в род людской» olarak uzun uzun anladığını anlattı. Bir küçük kız, «не плачь казак, атаманом будешь» bilinen atasözünü, «не плачь коза, а то мамой будешь» olarak hiç kuşkusuz yorumladı. Her iki halde çocuklar tanımadığı «воспрянет» ve «атаман» sözlerinin yerine, akıllarında artık bulunan benzer ve anlaşılır ses biçimlerini kullandı.

2004 yılında Neil Bauman Hearing Health [1] yazısında beynin dışından aldığı bilgi yorumlaması ve bu bilgi esasında yarattığı ses yanılsaması hakkında yazar. Beyin, gelen bilgi kullanarak sinir merkezinde benzer müziki anıları bulup dışından aldığı duyguların yorumları olarak şu anıları sunar.

Bir söz, kararlı işitsel algısını oluşturmak için kaç kez işitmek gerek diye soru soralım. Bilindiği gibi okul eğitime başlayan Rus çocuklarının sözlüğünde 4000 söz var [2]. Kadın günde konuştuğu sözlerin ortalama sayısı 16000’dür [3]. Yedi yaşında olmadan ana yanında bulunan çocuğun şu sözlerin yarısını işittiğini var sayalım. Demek ki okulda eğitiminden önceki yedi yıl içinde her bildiği sözün taninini defalarca işitir (yaklaşık 5000 defa).

Yeni öğrenilen dil, beyindeki algı alanlarının biçimlenmesi yönünden yabancı sözlerin özümlenmesi için defalarca işitilmelidir. Örneğin www.ruspeach.com web sitesindeki Hayvanat bahçesi diyalogu [4] 20 saniye sürer. Bu nedenle bu diyalogdaki Rusça sözlerin taninine kararlı alışma etkisini oluşturmak için öğrenciye günde iki saat kaydı dikkatle işiterek 14 gün gerek. Bu iş sonucunda beyninde diyalogun sözleri için Rusça konuşma algısı alanı oluşup kararlılığı, çocukluk yıllarında oluşan anadilindeki konuşması algı merkezinin karalılığıyla kıyaslanabilecek.

Böylece yabancı dilde konuşma işitmeyi ve anlamayı nasıl öğrenmek sorusuna cevap bularız: çok ve sık işitiniz, görüntüye oyalanmamaya çalışınız (bunun için podcastlar ve diyaloglar daha iyi olur [5]), alışınız, sabır gösteriniz, beyninize yabancı dil ona girip yerini bulması için vakit veriniz. Yakında işittiğiniz konuşma farkedilebilecek ve beyin tarafından kararlı ve doğru tarzda tanınacak.

Atıflar:               

1. Bauman N. Hearing Health.  Available at http://www.hearinglosshelp.com/articles/mes.htm
2. http://spo.1september.ru/article.php?ID=200501913
3. http://abcnews.go.com/Technology/story?id=3348076
4. http://www.ruspeach.com/tr/dialogues/all_dialogues/zoopark/
5. http://www.telegraph.co.uk/culture/film/10388099/Can-you-learn-a-language-from-watching-foreign-film...